Op de koffie bij Rijkswaterstaat

Op 1 juni 2011 zitten we op de koffie bij Frank ten Wolde. Frank is projectleider Elektrisch Rijden bij Rijkswaterstaat. Gedurende dit avontuur zal blijken, dat hij de juiste persoon op de juiste plaats is. Wij leggen hem ons complete plan voor. Ons verzoek is helder: “Graag willen wij alle 245 locaties huren voor een laadstation voor elektrische auto’s.” Frank is enthousiast en zeer gedreven. Maar al snel komen er ook een aantal obstakels ter sprake. Vallen de oplaadstations onder de zogeheten Benzinewet? Welke stekker gaan we gebruiken?

Oplaadstations

Wat de stekkers betreft kunnen we Frank uit de droom helpen. Nederland heeft geen automobielindustrie. We hebben er dus niets over te zeggen. Het is afwachten waar de Duitsers, Japanners en Fransen mee komen.

Benzinewet


De Benzinewet is een heter hangijzer. Tot 2000 hadden de oliemaatschappijen een eeuwigdurend recht op de benzinestations langs de snelweg. Harde onderhandelingen tussen de Nederlandse Staat en de oliemaatschappijen hebben ertoe geleid dat de oliemaatschappijen dit eeuwig recht hebben opgeven in ruil voor een veilingprogramma dat loopt tot en met 2024. Deze afspraken zijn inhoud van de Benzinewet. Hierbij kunnen partijen per benzinestation bieden op een vijftienjarige concessie. De opbrengst van deze veilingen is voor de zittende partij. In ruil voor het opgeven van het alleenrecht hebben de oliemaatschappijen de toezegging gekregen dat er tot en met 2024 geen nieuwe zogenaamde motorbrandstofverkooppunten bij zullen komen. Later zal deze kwestie terugkomen in de rechtszaak van de benzinepomphouders.

De vraag is nu of opladen onder de Benzinewet zou vallen. Ons leek het vrij helder. Elektriciteit is geen brandstof. Bovendien zou dan elk stopcontact onder deze wet vallen. Maar zou het ministerie van Financiën hier ook zo over denken? Enkele maanden later wordt dit bevestigd. Elektrisch rijden valt niet onder de Benzinewet.

De brief


Gedurende een aantal weken voeren we gesprekken bij Rijkswaterstaat en het ministerie van Economische zaken. De gesprekspartners zijn vriendelijk, maar eigenlijk komen we geen stap verder. Het initiatief lijkt dood te bloeden en de ambtenaren vinden het maar ingewikkeld: “Het is toch veel makkelijker als die laders onder de kap van het benzine-station komen? Kunnen jullie niet eens gaan praten met Shell, Esso en BP bijvoorbeeld?” horen we veelal. Dit laatste is wat ons betreft trekken aan een dood paard. Daarom sturen we in een uiterste poging op 11 juli 2011 een brief aan Frank ten Wolde waarin we simpelweg vergunningen aanvragen voor de realisatie en exploitatie van laadstations op alle 245 verzorgingsplaatsen.

Op 8 augustus 2011 is de kogel door de kerk. Die brief heeft de doorslag gegeven, we worden serieus genomen. Michiel spreekt Frank ten Wolde telefonisch. Frank vertelt dat er voor het einde van het jaar een wetswijziging komt die snellaadstations langs de snelweg mogelijk maakt. Er zal een publicatie in de Staatscourant komen met de wetswijziging erin en een oproep aan partijen om een vergunningsaanvraag in te dienen. Naast het betalen van leges is de realisatieverplichting van anderhalf jaar een belangrijke voorwaarde. Je moet wel wat doen, stilzitten is er niet bij. Wie slim denkt te zijn door locaties te claimen zonder stations te bouwen, is na anderhalf jaar onherroepelijk zijn vergunning kwijt.

Hiermee probeert Rijkswaterstaat te voorkomen wat bijvoorbeeld is gebeurd bij het claimen van domeinnamen op internet. Er kwam toen een run op de beste namen voor websites en vervolgens ging men wachten tot iemand die naam wilde kopen. Door de realisatieplicht op te nemen heeft Rijkswaterstaat een stok achter de deur. Hierbij hebben de ambtenaren verschillende mogelijkheden om de voortgang te meten. Zijn de tekeningen ingediend? Is er bodemonderzoek gedaan? Is de elektriciteitsaansluiting aangevraagd? Voor ons allemaal stappen die we zo spoedig mogelijk willen doorlopen. Onze droom is de realisatie van een netwerk van stations, waardoor onbezorgd elektrisch rondrijden mogelijk wordt. Onze belangen en die van Rijkswaterstaat lopen hier volledig parallel.

Bart Lubbers, "The Fastned Story"